Mazimizin en renkli, sıradışı ve tartışılan sîmâlarından biri olan Mustafa Kemal Atatürk hakkında sayısız makale, araştırma, hatırat bulunmaktadır. Yazılanların önemli bir kısmını Mustafa Kemal'i ve büyük ölçüde onun eşkalini çizdiği Kemalist rejimi müdafaa eden propaganda yazıları oluşturur. Bu görüşe muhalif olan sesler ise son on yıla kadar oldukça cılız kalmıştır. Ne yazık ki muârızların yazdıkları da çoğu zaman kof lakırdılardan ibarettir. Böylesi bir sahada Mustafa Kemal Atatürk ve Kemalist rejimin izini sürmek usandırıcı bir uğraşa dönüşüyor.
Köhnemiş siyasi polemiklerden ve çiğnene çiğnene posası çıkmış bayat laflardan kurtulmak için arbedeye onu en uzaktan izleyenin tarafından bakmaya karar verdik. Bu amaçla Amerikan basınının en saygın ve köklü gazetelerinden biri olan The New York Times arşivini taradık. Cumhuriyetin ilanından, Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümüne kadar geçen sürede, Türkiye hakkında çıkan tüm haberleri bir araya getirip Türkçe’ye tercüme ettik. Haberleri ve makaleleri doğruluğu yahut tarafsızlığını sorgulamadan, herhangi bir kısmını sansürlemeden ve makyajlamadan, olduğu haliyle aktarmaya gayret ettik. Okuyucunun daha kolay kavraması için bazı yerlere dipnotlar ekleyip açıklamalar getirdik.
"Dış basında Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti" ile ilgili çalışmalar şüphesiz bizden evvel de yapılmış. Bunların en büyük çaplısı T.B.M.M. Vakfı Yayınları’ndan çıkan, Eriş Ülger’in hazırladığı Alman Basınında Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti başlıklı çalışmadır. Kitapta Amerikan, Fransız, İngiliz ve Macar basınından örnekler de sunulmuştur. Seçilen haberlerin neredeyse tamamı Kemalist rejimi destekler niteliktedir. Kapsamı da oldukça dardır. Bir başka çalışma ise Mustafa Yılmaz’ın İngiliz Basını ve Atatürk’ün Türkiyesi başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada, haberlerin başlıklarına ve bazı haberlerin çok kaba bir özetine yer verilmiştir. Rasim Dirsehan Örs ise Rus basınında çıkan haberleri Rus Basınında Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Devrim Yılları başlığı altında toplamış. Bu çalışmada 'ayıklanan' haberlerin de hemen hemen tümü Kemalist rejimi destekler nitelikte. Haliyle yukarıda saydığımız çalışmaları propaganda metni olarak görmek yanlış olmaz. Ne yazık ki bu çalışmalar dışında kalanlar, sözü edilmeyecek kadar küçük çapta, güdük uğraşlar. Dolayısıyla çalışmamızın bu alanda ilk ve tek olduğu kanaatindeyiz.
Hazırlayan: Fatih Vural
Çeviri Ekibi: Serhat Demircan • Fatih Vural